In het vorige artikel bespraken we hoe drogredenen kunnen bijdragen aan hardnekkige overtuigingen bij cliënten, en hoe belangrijk het is om deze te herkennen en uit te dagen tijdens het therapeutische voorgesprek. In dit vervolg duiken we dieper in op enkele veelvoorkomende drogredenen die je als hypnotherapeut kunt tegenkomen. Aan de hand van praktijkvoorbeelden laten we zien hoe deze drogredenen zich manifesteren in de overtuigingen van cliënten, en hoe je ze effectief kunt aanpakken.
1. Post hoc ergo propter hoc (na dit, dus door dit)
Voorbeeld uit de praktijk: Een cliënt, Marieke, komt naar je toe met de overtuiging dat haar angstproblemen zijn begonnen nadat ze een zware scheiding heeft doorgemaakt. Ze zegt: “Sinds de scheiding heb ik altijd angst gehad. Dat moet wel door die scheiding komen.”
Analyse: Marieke maakt gebruik van de post hoc ergo propter hoc-drogreden. Ze gaat ervan uit dat omdat haar angst begon na de scheiding, de scheiding de oorzaak moet zijn. Hoewel het mogelijk is dat de scheiding een trigger was, sluit deze redenering andere mogelijke oorzaken uit, zoals onderliggende psychologische factoren of genetische aanleg.
Therapeutische aanpak: Je kunt Marieke helpen door haar te vragen om na te denken over andere periodes in haar leven waarin ze angst heeft ervaren, en of er andere factoren zijn die een rol zouden kunnen spelen. Dit kan haar helpen om een bredere kijk te krijgen op haar angstproblemen en niet alleen de scheiding als oorzaak te zien.
2. Ad populum (de meerderheid heeft gelijk)
Voorbeeld uit de praktijk: John, een jonge man die last heeft van onzekerheid, vertelt je: “Iedereen in mijn vriendengroep is succesvol in hun carrière, behalve ik. Dat moet wel betekenen dat ik niet goed genoeg ben.”
Analyse: John maakt hier gebruik van de ad populum-drogreden. Hij vergelijkt zichzelf met anderen en trekt de conclusie dat omdat de meerderheid van zijn vrienden succesvol is, hij minder waard is. Deze redenering negeert zijn individuele omstandigheden en unieke kwaliteiten.
Therapeutische aanpak: Je kunt John vragen om na te denken over zijn eigen successen, los van de vergelijking met anderen. Door te focussen op zijn persoonlijke groei en prestaties, kan hij een gezondere kijk ontwikkelen op zijn eigen waarde, onafhankelijk van de prestaties van zijn vrienden.
3. Stromanredenering
Voorbeeld uit de praktijk: Een cliënt, Lisa, die moeite heeft om af te vallen, zegt: “Mijn partner vindt dat ik gewoon meer moet sporten en minder moet eten. Hij denkt dat ik lui ben en geen zelfdiscipline heb.”
Analyse: Lisa’s partner heeft misschien een suggestie gedaan over sporten en eten, maar Lisa verdraait deze suggestie tot een persoonlijke aanval op haar karakter. Dit is een voorbeeld van een stroman-drogreden, waarbij een standpunt wordt verdraaid om het gemakkelijker te weerleggen.
Therapeutische aanpak: Je kunt Lisa helpen door haar te vragen wat haar partner precies heeft gezegd en hoe zij dit heeft geïnterpreteerd. Vervolgens kun je haar begeleiden om te onderzoeken of er mogelijk een andere, minder vijandige interpretatie van zijn woorden is. Dit kan helpen om de communicatie tussen hen te verbeteren en haar overtuigingen te nuanceren.
4. Vals dilemma (valse dichotomie)
Voorbeeld uit de praktijk: Ellen, een cliënt die twijfelt over een carrièreswitch, zegt: “Of ik blijf in deze baan die ik haat, of ik eindig zonder inkomen en veiligheid. Er is geen tussenweg.”
Analyse: Ellen maakt gebruik van een vals dilemma door te veronderstellen dat er maar twee opties zijn: blijven in een ongelukkige situatie of totale onzekerheid. Ze negeert hierbij de mogelijkheid van een derde weg, zoals het zoeken naar een andere baan voordat ze haar huidige positie opgeeft.
Therapeutische aanpak: Je kunt Ellen helpen door samen alternatieven te verkennen. Vraag haar wat ze zou kunnen doen om de overgang naar een nieuwe carrière veiliger en minder stressvol te maken. Dit kan haar helpen inzien dat er meer mogelijkheden zijn dan ze aanvankelijk dacht.
5. Hellend vlak
Voorbeeld uit de praktijk: Michael, een cliënt met perfectionistische neigingen, vertelt je: “Als ik nu één fout maak, dan zal alles instorten. Dan ben ik gewoon een mislukkeling.”
Analyse: Michael gebruikt hier een hellend vlak-drogreden. Hij gaat ervan uit dat één kleine fout onvermijdelijk zal leiden tot totale mislukking, zonder rekening te houden met de mogelijkheid van herstel of aanpassing.
Therapeutische aanpak: Je kunt Michael helpen door hem uit te dagen om bewijs te zoeken voor zijn overtuiging. Vraag hem naar eerdere momenten waarop hij een fout maakte en hoe hij daarmee omging. Dit kan hem helpen om een realistischer beeld te krijgen van de gevolgen van fouten en zijn angst voor mislukking te verminderen.
Conclusie
Het herkennen en begrijpen van drogredenen in het denken van je cliënten is essentieel voor effectieve hypnotherapie. Door deze drogredenen te identificeren en uit te dagen, kun je cliënten helpen om meer realistische en positieve overtuigingen te ontwikkelen. Dit leidt niet alleen tot betere therapeutische resultaten, maar ook tot een diepere zelfreflectie en groei bij de cliënt.
In de praktijk blijkt dat het bespreekbaar maken van deze denkfouten vaak een keerpunt kan zijn in het therapeutisch proces. Door inzicht te krijgen in de onlogische basis van hun overtuigingen, kunnen cliënten hun gedachten en gedrag op een constructieve manier herstructureren.
Referenties
van Eemeren, F. H., & Grootendorst, R. (1992). Argumentation, communication, and fallacies: A pragma-dialectical perspective. Lawrence Erlbaum Associates.
No responses yet