De laatste tijd heb ik het gevoel dat social media niet meer de veilige, inclusieve en inspirerende plek is die het ooit leek te zijn. Vooral in de Verenigde Staten lijkt de grip van grote technologiebedrijven steeds sterker te worden. Het voelt alsof de VS langzaam in een soort oligarchie verandert, waarin een handvol machtige bedrijven niet alleen bepaalt wat we zien, maar ook hoe we denken. Dat is voor mij een van de redenen waarom ik mijn social media-aanwezigheid opnieuw onder de loep heb genomen.
De recente beleidswijzigingen bij Meta zijn een goed voorbeeld. Ze stoppen bijvoorbeeld met factchecking in de VS en schuiven de verantwoordelijkheid door naar gebruikers via systemen zoals Community Notes. Dit klinkt misschien als een democratisering van informatie, maar in werkelijkheid lijkt het een manier om verantwoordelijkheid te ontlopen. Combineer dat met het versoepelen van regels rondom schadelijke content en je hebt een recept voor meer chaos en desinformatie. En dit is nog maar één van de grote spelers in de tech-industrie.
Tijd voor verandering
Daarom heb ik besloten mijn focus te verleggen naar platformen die minder commercieel en meer communitygericht zijn, zoals BlueSky, Mastodon, Fixelfed en Signal. Elk van deze platforms biedt een alternatief dat aansluit bij wat ik belangrijk vind:
- BlueSky: Dit platform, mede ontwikkeld door een van de oprichters van Twitter, heeft een gedecentraliseerde aanpak. Dit betekent dat je meer controle hebt over je eigen data en feed. Geen algoritme dat bepaalt wat je ziet, maar een pure, ongefilterde weergave van de content waar je echt om geeft.
- Mastodon: Als open-source platform voelt Mastodon bijna als een frisse adem. De gedecentraliseerde structuur zorgt ervoor dat het niet afhankelijk is van een enkele organisatie, en dat geeft mij een gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid.
- Fixelfed: Een relatieve nieuwkomer die zich richt op fotografie en visuele storytelling, met een ethisch beleid en focus op creators.
- Signal: Voor mij een logisch alternatief voor WhatsApp. Het biedt end-to-end encryptie en een focus op privacy die ik bij andere platforms vaak mis.
Wat ik hoop te bereiken
Door actiever te worden op deze platforms, hoop ik niet alleen mijn eigen sociale media-ervaring te verbeteren, maar ook deel uit te maken van een beweging die minder afhankelijk is van Big Tech. Het gaat voor mij om meer dan alleen een andere plek om content te delen. Het gaat om het steunen van systemen die transparantie, privacy en echte verbindingen hoog in het vaandel hebben staan.
Ik weet dat de overstap naar alternatieven niet altijd makkelijk is. Het publiek op deze platforms is vaak kleiner, en je moet zelf meer moeite doen om een netwerk op te bouwen. Maar het is die moeite meer dan waard. Uiteindelijk geloof ik dat het belangrijker is om authentiek te blijven en trouw aan mijn waarden, dan mee te gaan in de stroom van platforms die winst boven welzijn stellen.
Een uitnodiging
Ik deel dit niet om te zeggen dat iedereen dezelfde keuze moet maken, maar misschien zet het je aan het denken over je eigen social media-gebruik. Stel jezelf eens de vraag: Wat wil ik halen uit mijn online interacties? En welk platform biedt mij de ruimte om dat op een veilige en betekenisvolle manier te doen?
Ik kijk ernaar uit om nieuwe verbindingen te maken op BlueSky, Mastodon, Fixelfed en Signal. Als je ook de overstap overweegt, laat het me weten. Misschien kunnen we elkaar inspireren en steunen op deze reis naar een bewustere digitale wereld.
3 Responses
Goed idee.
Hoewel jouw zorgen die in dit artikel worden geuit begrijpelijk zijn, bevatten sommige van de beweringen simplificaties of aannames die niet kloppen, maar dat komt natuurlijk omdat je waarschijnlijk de mainsteam media kijkt en leest. Het is belangrijk om het debat rond social media en Big Tech te voeren op basis van feitelijke nuance. Laten we enkele van de kernpunten van het artikel analyseren:
1. De VS als oligarchie met Big Tech als machtige actoren
Hoewel de groeiende invloed van Big Tech-bedrijven op onze informatievoorziening zorgwekkend is, betekent dit niet automatisch dat de Verenigde Staten een oligarchie worden. Democratische instituties, wetgevende processen en onafhankelijke toezichthoudende organen zoals de FTC (Federal Trade Commission) blijven bestaan en oefenen invloed uit op het beperken van de macht van technologiebedrijven. Voorbeelden hiervan zijn antitrustzaken tegen bedrijven als Meta, Google en Amazon.
Bovendien suggereren recente trends een maatschappelijke beweging richting regulering van Big Tech. Denk aan wetgeving zoals de Digital Services Act in de EU en discussies in de VS over Section 230 (dat platforms beschermt tegen aansprakelijkheid). Dit wijst eerder op een dynamisch systeem waarin checks and balances worden onderzocht dan op een onomkeerbare oligarchische transitie.
2. Het stopzetten van factchecking door Meta
De suggestie dat Meta factchecking volledig heeft opgeheven in de VS klopt niet. Wat Meta heeft gedaan, is bepaalde verantwoordelijkheden verleggen, onder andere door gebruik te maken van Community Notes. Dit systeem heeft bewezen effectief te zijn op platformen zoals Twitter (nu X) voor het bieden van context aan misleidende berichten. Het is een experiment in gedeelde verantwoordelijkheid, waarbij gebruikers actief bijdragen aan de betrouwbaarheid van informatie.
Dit betekent niet dat Meta zijn verantwoordelijkheid volledig ontloopt. Externe factcheck-partners blijven actief op platformen buiten de VS, en er is kritiek op hun nieuwe aanpak die verdere verfijning vereist. Het alternatief, namelijk volledige controle over informatie door centrale autoriteiten, brengt op zijn beurt risico’s met zich mee, zoals censuur of bias.
3. Decentralisatie als oplossing
Platformen zoals Mastodon en BlueSky worden gepresenteerd als ideaal, maar decentralisatie is geen universele oplossing voor de problemen die de auteur beschrijft. Hoewel gedecentraliseerde platformen vrijheid en onafhankelijkheid beloven, hebben ze ook nadelen, zoals:
Beheer van schadelijke content: Zonder centrale controle of duidelijke richtlijnen kunnen decentralisatieplatformen een toevluchtsoord worden voor schadelijke of extremistische inhoud. Dit is al zichtbaar geweest op bepaalde Mastodon-servers.
Technische drempels: Platforms zoals Mastodon vragen meer technische kennis van gebruikers, wat inclusiviteit kan belemmeren.
Gebruikerservaring: De afwezigheid van algoritmes kan leiden tot een minder gestroomlijnde ervaring, waardoor gebruikers afhaken.
Daarnaast is het aantal gebruikers op deze alternatieven relatief klein. Hierdoor missen ze de netwerkeffecten die nodig zijn om echt impact te maken op de publieke opinie.
4. Signal als vervanging voor WhatsApp
Hoewel Signal inderdaad een uitstekende reputatie heeft op het gebied van privacy, is het belangrijk om te erkennen dat WhatsApp sinds de overname door Meta ook end-to-end encryptie biedt. Signal onderscheidt zich vooral doordat het minder metadata verzamelt, maar voor de gemiddelde gebruiker kan de overstap een grotere impact hebben op praktische bruikbaarheid (bijvoorbeeld minder brede adoptie onder vrienden en familie).
5. Eenzijdige focus op Big Tech
De suggestie dat Big Tech enkel winst boven welzijn stelt, negeert inspanningen van deze bedrijven om misinformatie, schadelijke inhoud en desinformatie aan te pakken. Meta investeert jaarlijks miljarden dollars in moderatie en AI-tools om schadelijke inhoud te verwijderen. Dit is geen vrijbrief om ze van kritiek te vrijwaren, maar het toont wel aan dat het narratief complexer is dan een zwart-witte tegenstrijdigheid tussen winst en ethiek.
Ik bespeur een trend waar ik niet mee eens ben. Bovendien kijk ik gewoon verder dan de “mainstreammedia”.